Otoscopisch onderzoek

Tijdens het otoscopisch onderzoek wordt er gekeken naar de conditie van de oorschelp (van binnen en van buiten), de gehoorgang en het trommelvlies. Vaak worden er foto's gemaakt en vastgelegd, enerzijds om deze te kunnen gebruiken bij een doorverwijzing naar de specialist of huisarts, anderzijds om een vergelijk te kunnen maken op een later moment. Daarnaast wordt er gelet op de anatomie van het geheel wat gebruikt wordt in het advies voor een hooroplossing.

De oorschelp geeft vanwege de typische vorm al de indruk dat ze bedoeld is om geluid beter op te vangen. Dit is ook precies de belangrijkste functie ervan. Het maakt onderdeel uit van een zeer vernuftig systeem waar het de eerste schakel van uit maakt. De totale dimensie van geluid om ons heen is te groot om door ons oor te kunnen worden verwerkt, daarom moet het naar een voor het oor bruikbare kleinere schaal worden getransformeerd. Dit proces begint al met de oorschelp. Omdat ze buiten aan het hoofd vast zit, is het wel ontvankelijk voor allerlei gevaren van buiten af. Beschadiging, bevriezing, verbranding en andere factoren kunnen ervoor zorgen dat ze misvormd raken.

In de audicienspraktijk worden er bepaalde delen apart benoemd zoals te zien is op de afbeelding hiernaast.

Gehoorgang

De gehoorgang verbindt de oorschelp (dat wil zeggen de opening ervan) met het middenoor. Het is een in bochten lopende buis van ongeveer 25 mm lengte en een doorsnede van zo'n 6 tot 8 mm. Aan de buitenzijde bevinden zich haren met talgklieren die het oorsmeer produceren. Dit oorsmeer heeft een reinigende functie. In het achterste deel (daar waar de gehoorgang de schedel binnenkomt) is ze bedekt met een dunnere huidlaag die gemakkelijk beschadigd. In de linker gehoorgang (Afb. hiernaast) is mooi een ophoping van oorsmeer (cerumen) en beharing zichtbaar.

Rechter gehoorgang

Linker gehoorgang

Trommelvlies

Het uiteinde van de gehoorgang wordt afgesloten door het trommelvlies. Dit is een dun meestal doorschijnend vlies welke in trilling kan worden gebracht door geluid. Aan de achterzijde van dit vlies is het bevestigd aan het eerste van drie gehoorbeentje die zich in het middenoor bevinden. Deze elleboog (malleus) spand het vlies in de richting van de gehoorgang op zodat het makkelijk in trilling kan komen. We onderscheiden 2 openingen, het grote vlies (pars tensa) en een kleiner (pars flaccida). Deze laatste is goed zichtbaar naast de "elleboog".

Rechter trommelvlies

Linker trommelvlies

Aandoeningen van de oorschelp

Congenitale misvormingen

Fistel of cyste (preauriculair)(Afb.1)
Aanhangsel (preauriculair)
Dysplasie of aplasie
Overontwikkeling van de schelp (macrotie)
Onderontwikkeling van de schelp (microtie)(Afb.2)
Afstaande oorschelp of flapoor

Ontstekingen

Ontsteking van het kraakbeenvlies (perichondritis)
Wondroos (erysipelas)(Afb.3)
Gordelroos (herpus zoster oticus)(Afb.4)
Pijnlijke knobbel op oorschelprand (chondrodermatitis nodularis helicis)(Afb.5)

Traumata

Bloemkool of boksersoor (othematoom)(Afb.6)
Bevriezing
Verbranding (Afb.7)

Tumoren

Goedaardig (benigne)
Kwaadaardig (maligne)(Afb.8)

Preauriculair Fistel (Afbeelding 1)

Microtie van het oor (Afbeelding 2)

Wondroos

(Afbeelding 3)

Gordelroos (Afbeelding 4)

Chondrodermatitis (Afbeelding 5)

Bloemkooloor (Afbeelding 6)

Bevroren oor (Afbeelding 7)

Maligne Tumor (Afbeelding 8)

Aandoeningen van de gehoorgang

Oorsmeer (cerumen)

Oorsmeerprop (afb.1 en 3)

Ontsteking

Ontstoken gehoorgang (droge otitus externa)
Natte ontsteking (natte otitus externa)(afb.2)
Steenpuist (furunkel)

Vergroeiingen

Kraakbeen uitstulpingen (exostosen)(afb.5)

Traumata

Gehoorgangtrauma
Lichaamsvreemd object (corpora aliena)(afb.12)

Gezwellen

Goedaardig (benigne)(Afb.15)
Kwaadaardig (maligne)

Vreemde objecten

Corpus Aliena (afb.6)

De huid die de gehoorgang bekleed groeit vanaf het trommelvlies in de richting van de gehoorgangopening naar buiten. Hierdoor wordt de huid net als die van een slang door het oor om de zoveel tijd vernieuwd. Deze "migratie" is te zien op Afb.4.

Oorsmeer prop (afbeelding 1)

Otitis Externa (afbeelding 2)

Oorsmeer prop (afbeelding 3)

Migratie huid (afbeelding 4)

Exostosen (afbeelding5)

Corpus aliena (afbeelding 6)

Osteoma Tumor (afbeelding 15)

Aandoeningen van trommelvlies en middenoor

Congenitale afwijkingen

Ontsteking

Trommelvliesontsteking (myringitis)
Van het slijmvlies van het middenoor (otitis media)
- Acute otitis media (afb.7)
- Otitis media met effusie (afb.14)
- Chronische otitis media (afb.6)
- - In combinatie met een cholesteatoom
  - Zonder cholesteatoom

Otosclerose

Betreft een typische aantasting van de gehoorbeentjes, de stijgbeugel in het bijzonder. Hierbij raakt deze gefixeerd in het ronde venster van het slakkenhuis

Traumata

Door penetratie (afb.11)
Door luchtdruk (barotrauma)
Veroorzaakt door een schedelbasisfractuur

Aanslag op het trommelvlies

Tympanosclerose (afb.13)

Tumoren

Goedaardig (benigne)(Afb.15)
Kwaadaardig (maligne)(Afb.16)

Bij een middenoorontsteking wordt vaak een buisje in het trommelvlies geplaatst, zodat opgehoopt vocht vanuit het middenoor in de gehoorgang kan lopen (Afb.10)